Emmy

"Suja, dodeine, mijn kleine...... "

Emmy, links als klein meisje, geschat 1946;

rechts op haar laatste verjaardag, 17 oktober 2018.

Vader de Wit, 1906-1959.

Stond als schilderij tot troost dicht bij haar bed.

Moeder de Wit, 1914-1990;

Huize Emmerentia, De Bilt, geboortehuis Moeder de Wit, 22 oktober 1914

Boven en onder: Geboortekaartje Emmy, 17 oktober 1940.

Geboortehuis Emmy, Niersstraat 4-II, Amsterdam;

ook Jan is hier geboren, 4 december 1938.

In december 1941 verhuist het jonge gezin naar Eindhoven, August Sniederlsaan nr. 6

August Sniederslaan in 1930. Emmy woonde hier van 19 december 1941 tot 1 mei 1947.

De drie oudste kinderen, v.l.n.r. Gerard, Emmy, Jan.

Emmy zelf aan het woord, over haar eerste levensperiode:

"Van de Niersstraat in Amsterdam herinner ik me sowieso niks. Wel van de August Sniederslaan in Eindhoven. We hadden een korenveld voor de deur, daar bloeiden klaprozen, korenbloemen en witte margrieten. Met vriendinnetjes vlochten we daar bloemenkransen van.

's Winters was dat een heerlijk speelveld. Via een heuveltje sjeesde ik daar met Papa achter mij op de slee omlaag, de Dommel op, die lag daarachter. Het was zo'n slee met plankjes en een oranje ijzeren frame."

Dommelbad, opgeheven in dertiger jaren. Emmy heeft dit openluchtbad dus nooit gekend. Wel interessant is, dat op deze plaats aan de oever een heuveltje verrees, waarlangs mensen met sleetjes de Dommel op roetsjten. Op deze heuvel wordt jaarlijks bij het bevrijdingsfestival vuurwerk afgestoken. Oude traditie?

Dommel, aan de voorzijde van het huis.

'Verder herinner ik me het vuurwerk met de bevrijding. Ik vond het doodeng. Er stonden gewone militairen aan de kant van de weg, die bracht ik in verband met dat vuurwerk.

We hadden ook een keer een dooie NSB-er in de achtertuin, onder de perzikboom.'

'Hoe kwam die daar nou?'

' Dat weet ik niet. Maar die lag daar.'

Achterkant August Sniederslaan, nu.

Emmy is tijdens de oorlog erg bang geweest voor de bommen. Eindhoven is inderdaad een van de meeste gebombardeerde Nederlandse steden tijdens de oorlog geweest.

Foto na het bombardement, 20 september 1944; de auto staat voor nummer 6..

Die angsten hebben lang doorgewerkt. Ook bij blije dingen:

'Het was ook een keer heel eng met Gerard. Die was de hort op. Kwijt! Pas na een hele tijd kwam hij boven water. Hij had zo'n schortje voor, ik weet het nog goed. Weet je wel?'

Ze wijst twee rechte horizontale lijnen aan over haar borst.

'Hij had zijn hele gezicht onder gesmeerd. Wij dachten met poep. Maar het was chocola! Dat kenden wij helemaal niet.

De soldaten, voornamelijk Canadezen, bevrijdden het oosten en noorden van het land. Overal worden zij met vreugde onthaald. Ze delen kauwgum, chocolade en sigaretten uit: een ongekende luxe!

Hier was Gerard dus geweest, bijna drie jaar oud!

In Eindhoven worden vier kinderen geboren. Gerard op 31 december 1941, een paar weken na de verhuizing; Ben, 27 april 1943; Anneke, 30 maart 1945; Frans, 4 juli 1946.

Zo zag Emmy eruit omstreeks de verhuizing naar Bussum.

De kerk had een grote invloed op ons RK gezin.

Gezin De Wit, nog niet compleet: tot en met Agnes, foto geschat 1948.

In Bussum werden geboren: Agnes, 31 oktober 1947; Sjef, geboren 25 februari 1949; Paul, geboren 9 maart 1951, en Madeleine, geboren 21 april 1952.

Detail, Emmy, 1948

Frans en Agnes, geschat 1948.

De vier zusjes, Emmy, Anneke, Agnes, Madeleine. Foto geschat 1952

Emmy op de lagere school, de Agnesschool. Bussum.

Foto geschat 1952.

Detail schoolfoto Emmy.

De zes jongsten in de achtertuin van de Albrechtlaan.

V.l.n.r.: Madeleine, Paul, Sjef, Agnes Frans, Anneke. Geschat 1954

Emmy was een soort tweede moeder voor ons, zij bleef ook thuis na de basisschool om Mama te helpen in het grote gezin.

Schuurtje achtertuin.

Foto van mijn plechtige communie, ik schat in 1960. Ik droeg een prachtige jurk, die door Mama of Emmy was gemaakt, in zachtrose nylon. Emmy kon goed naaien en koken, was überhaupt goed in het huishouden.

Deze jurk was voor haarzelf. Emmy maakte zich heel graag mooi.

Met Emmy samen ging ik voor de eerste keer naar de bioscoop, Novum, Bussum. 'While I give to you, what you give to me, true love.....' Grace Kelly was wel een topster toen!

Iedereen kreeg op zijn verjaardag van Emmy zo'n schuimomelet!

Emmy aan het strand, ze dacht zelf Noordwijk of zo. Dit was een vakantie met haar vriendinnen. Veel uitjes waren er toen nog niet, en zeker niet voor Emmy.

Het dixieland-bandje van Gerard, waaraan Emmy leuke herinneringen bewaart.

Eind vijfitger, begin zestiger jaren. Papa heeft dit nog meegemaakt.

Gerard met de banjo, rechts; Jan met de trombone.

Emmy, haar in een staart; jaartal onbekend.

Op een van de vele feestjes thuis, in de rotanstoelen. Op de achtergrond Geert Boddé.

Knuffelfoto: Emmy met Agnes.

Knuffelfoto: Emmy met Frans.

Knuffelfoto: Emmy met Mama.

Detail.

Bij de familie Gielen thuis, trouwdag Jan en Thea,

Detail Emmy.

Emmy als getuige, burgerlijk huwelijk Jan en Thea.

Op de trappen van het stadhuis Bussum.

Detail, Emmy ten voeten uit.

Pasfoto's van een jonge Emmy.

Nederlandse Middenstands Bank in Amsterdam, Reguliersbreestraat.

Hier leerde Emmy haar echtgenoot kennen, Frans Zadelberg.

Burgerlijk huwelijk van Frans en Gerie.

Detail

Emmy trouwde vanuit het ouderlijk huis. Madeleine bruidsmeisje, Arthur en Erik -jonkertjes.

Emmy kon zich nog gedetailleerd haar prachtige bruidstoilet herinneren. Zwanenbont langs haar sleep...

Detail.

Aan het diner.

Emmy's oudste zoon, Peter, geboren 17 oktober 1971.

Madeleintje Zadelberg, hier met haar bijdrage aan Oma's gedenkboek.

Emmy en Frans, actief met schoolkinderen. Ik herken Peter naast Emmy.

Hier de bijdrage van Peter. 1984.

Hier Emmy's bijdrage.

Bij Joke en Gerards 25-jarig huwelijksfeest. Emmy schreef altijd prachtige gedichtjes en liedjes, die ze hier ook met de hele familie aan het voordragen is.

Detail

Na Mama's overlijden, 20 juli 1990: Mama's herinneringen.

Detail keuken, Albrechtlaan.

Ik weet niet meer bij welke gelegenheid dit is. Emmy is intussen grijs.

Dit is volgens mij rond 2005; Tante Nel is er nog.

Detail Emmy.

Dit was op een 'Mamadag' met de broers en zusjes. Een erg mooie dag, bij Anneke en Peter thuis.

2006.

Detail Emmy, 2006.

Emmy verlangde erg terug naar vroeger. Ook dit 'Rembrandtje' troostte haar op haar ziekbed.

Foto geschat 1983-1984

Op weg naar Emmy, op een bloemetjestapijt, De Venser, 2018.

Altijd weer fijn als er een glimlach op haar gezicht verscheen.

Emmy met iemand van de Venser, 17-10-2018.

Emmy in de bloemetjes gezet, verjaardag 2018.

In De Venser, Emmy werd 78. WE vierden deze dag met Frans en Gerie, Karel en Will, Agnes en Ton, en Theo en zijn vrouw.

Emmy, Will.

Verpleegkundige aan de slag bij Em.

Emmy met Marie-José

Emmy met Madeleine

...... plus kleindochter Anne

.... plus kleinzoon Anthonie

... plus Papa David

Kleinzoon Laurent

Emmy en Laurent

Laurent en Peter

Nogmaals.

5 september 2019. Op de dag voor haar overlijden brengt Emmy nog een paar uur door bij Madeleine en haar gezin, in Lelystad. Dat kon, met de wens-ambulance.

Context: Bussum

Plattegrond Albrechtlaan en omgeving rondom.

RK Agnesschool; met achterin de speelplaats de Theresia-kleuterschool. Beide scholen rondom de Koepelkerk gebouwd, O.L. Vrouwe van Altijddurende Bijstand.

Omgeving Albrechtlaan: de Vlietlaan.

Voor knoopjes, biaisband, garens, fournituren....

Van ouds het Raadhuis; hier lieten wij onze nylons repareren als er een ladder in zat.

Dit is een tijdlang ook stadhuis geweest.

Gemeentehuis; velen van ons zijn hier voor de wet getrouwd.

Klück; voor krammen, springtouw enzovoorts.....

Dit was voor mijn/onze (?) tijd. Aardig idee, van die smidse. Wist Emmy dat nog? We hebben het er niet over gehad.

Oude burgemeesterswoning was, hoek Generaal de la Reylaan en Albrechtlaan.

Daartegenover zat dit pand; een soort privé-bibliotheek, ik zag altijd de boeken staan op de vensterbanken.

Brood haalden wij bij bakker Lammers - of hij bracht het aan de deur. Dit is een foto van de achterkant, daar kwam ik ook een enkele keer, als wij brood moesten hebben nog vóórdat de winkel openging.

Ik weet niet of wij het zó nog hebben meegemaakt. Vast niet, er lijken nog geen auto's te rijden.

Ik begeef me nu naar de Veerstraat....

Onder en boven: onze schoenmaker, Veerstraat.

Al onze schoenen werden hier gerepareerd.

'De Chinees', Veerstraat; ik herinner me hiervan alleen de harde knallen met Oud en Nieuw.

Hele aardige mensen, bezorgden de boodschappen thuis.

Ik denk dat dit tegenwoordig het pand van Kreunen is.

Botsautootjes, Oud-Valkeveen

Oud-Valkeveen, kanovijver

Speeltuin Valkeveen.

Zwembad aan de Meerweg. Brug tussen 'diepe' en 'ondiepe'.

Emmy heeft mij leren zwemmen.

Zwembad Meerweg, trappetje het water in; op de achtergrond de badhokjes.

Met nogmaals veel dank aan deze site voor de mooie historische foto's!

Huis van 'de Koster'; naam van de badmeester Meerweg.

Warmolts was een beeldbepalende winkel(keten) in Bussum in die jaren. Nassaulaan.

Twee panden die nog heel lang hun eigen identiteit behielden door geen winkelhuis te zijn, waren deze op nummer 16 en 18 in de Nassaulaan. Nummer 16 was in gebruik als kantoor van de Bussumse Waterleiding, tot deze in het grote verband van de provinciale waterleiding werd opgenomen. Het leuke eraan waren de voortuinen die de winkelstraat een dorpse sfeer gaven. Sindsdien is de gevelwand recht getrokken met twee winkels voor de oude vila's.

Onder en boven: dit was ook Bussum: armelijke huisjes aan de Veldweg.

Boekhandel Los in de jaren vijftig.

Stationsgebouw Bussum, om de hoek! Met Papa als forens kwamen wij daar vaak om hem op te halen. Trouwens, het was sowieso een spannende speelplaats!

Dit was een bibliotheek in de Generaal de la Reylaan. Daarvan waren wij als goed katholiek geen lid!

De RK Leeszaal; hier konden wij veilig terecht, afgeschermd van de ongelovigen! Vlak bij de markt, Wilhelminaplein.

Boven en onder: beelden van de binnenkant van de rk bieb.

Fontein Wilhelminapark, vlak bij de markt.

Gen. De la Reijlaan met modelslagerij Brandt (op nr. 28), Drinkhuis De Generaal (26) en de Hubo (24).
In mijn jeugd was de slagerij van Cremer. Deze foto en andere historische foto's zijn van de Bussumse Historische Kring.

Dit is een rij winkels aan het Stationsplein. Links zat sigarenwinkel Madjoe, hier dichtgetimmerd; rechts zie je nog Viola, de bloemenwinkel. Foto is van 1945, 'oorlogskwaliteit'.

Autozaak in het tweede deel van de Albrechtlaan.

Stationslaan; hier haalden we onze medicijnen, apotheek Koning en Mooy.

Taxibedrijf Generaal de la Reylaan.

Emmy herinnerde zich nog de koetsen bij het station. Het was vóór mijn tijd.

Maar het was leuk te zien dat zij zich niet vergiste; ik vond er diverse plaatjes van terug.

Aan het badhuis heb ik nog wel herinneringen: in de tijd dat we aan de F.C. Dondersstraat woonden, en we zonder douche leefden. Maar ik weet niet of dit hetzelfde badhuis was.

Plattegrond badhuis.

Badhokjes

Pensionaat Mariënburg was prominent aanwezig, op de Brinklaan.

Onderweg weg naar Zwembad Meerweg, spoorwegovergang Comeniuslaan-Zwarteweg.

Onder en boven: markt te Bussum, elke donderdag.

Poffertjeskraam Van der Steen - Brinklaan

Wachtkamer station Bussum. Op het perron, het rook er heerlijk naar koffie en gebak.

Marie-José, 10 augustus 1960.

Marie-José, Emmy's eerstgeborene. Emmy deed direct na de geboorte afstand van haar. Een pijn die in het hele leven van moeder en kind heeft doorgewerkt.

Dit is op de tweede dag in haar adoptiegezin; december 1960.

Emmy heeft haar dochter als baby'tje dus niet gekend.

Moederheil.

Marie-José, onder en boven: tegenwoordig.

Op 18 januari 2019. maakte staatssecretaris van Rechtsbescherming, Sander Dekker bekend, dat er een universitair onderzoek zou komen naar 'binnenlandse adoptie'. In dat kader werden gegevens zoals die Emmy en Marie-José (en vele anderen) betreffen, in de uitzending naar voren gebracht. Met vele getuigen, één zogenaamde afstandsmoeder, een adoptiefkind, en een vrouw die in Moederheil gewerkt had als psychologe. Zie de NOS.

Ik heb de uitzending aan Emmy laten zien op mijn laptop. Ze was er stil van.

Marie=José als schoolmeisje.

Drie generaties: Emmy, Marie-José, Marie-Josés dochters Elske en Janneke. Allemaal als kind.

Emmy's grote kleindochters, Elske en Janneke.

Voor haar bevalling moest Emmy naar Moederheil, Breda. Een tehuis voor 'de gevallen vrouw'.

Hierboven een foto ik meen uit de jaren dertig.

Zie mijn blog ONGEHUWDE MOEDER ROND 1960.

Er waren kindjes die daar langer verbleven; niet ieder kind werd direct uitverkozen door een adoptief ouder.

Wiegjes, Kinderen werden gedrogeerd, ze werden vaak in de bedjes gehouden. Zie ook de foto boven.

Recreatiezaal derde klasse(!), Moederheil.

Het pand is inmiddels gesloopt.

Hier staat het nog in zijn oude luister.

Tegenwoordig zijn de afstandsmoeders en de gedwongen adopties volop in het nieuws. Er verscheen ook een heelmooi, indrukwekkend boek over. Dit is voor de helft (historische) fictie, voor de andere helft geeft het heel veel historische feiten.